Η άνοδος και η πτώση του μοναχού Εφραίμ

Εχοντας απολέσει το μέτρο, ο πανίσχυρος ηγούμενος του Βατοπεδίου, εγκαταλείπεται από τους εντός και εκτός Αθω υποστηρικτές του








Ηταν το βράδυ της περασμένης Τρίτης, όταν ο ηγούμενος Εφραίμ κατέφθασε στο εκκλησάκι της Παναγιάς της Παντάνασσας στη λίμνη Βιστωνίδα με ένα πολυτελές τζιπ. Πέρασε το γραφικό γεφυράκι συνοδευόμενος από μια ομάδα μπράβων, σαν να κατευθυνόταν στο κάστρο του, στην επικράτειά του. Αυτή ήταν πιθανότατα η τελευταία επίδειξη δύναμης ενός ισχυρού πνευματικού άνδρα, ο οποίος πλέον φαίνεται να χάνει τα περισσότερα ερείσματα που έχει στην αγιορείτικη κοινότητα. Η παντοδυναμία του Εφραίμ στο Αγιον Ορος δέχθηκε στο μέσον της εβδομάδος ακόμη ένα πλήγμα. Η Εκτακτη Διπλή Ιερά Σύναξις των αγιορειτών μοναχών αν και χρησιμοποίησε βυζαντινά διπλωματική γλώσσα, ουσιαστικά τον άφησε έκθετο καθώς ανακοίνωσε ότι «καταδικάζει εκ των προτέρων κάθε πράξη που τυχόν θα αποδεικνυόταν αξιόμεμπτη».

Η φράση-κλειδί, ωστόσο, είναι η καταδίκη της «αδιαφανούς σύμπραξης με την κοσμική εξουσία χάριν οικονομικών ή άλλων οφελών». Αναφέρεται επίσης ότι «αποστασιοποιείται απεριφράστως και απορρίπτει παρόμοιες συμπεριφορές». Παράλληλα, στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του προέδρου της Βουλής -και όχι μόνον- έφθαναν επιστολές με νοσηρά υπονοούμενα που ακόμη και αν είναι ψευδή, δείχνουν την κατάσταση που επικρατεί στον Αθω, είναι ενδεικτικό ότι μοναχοί σε τηλεοπτικά παράθυρα ζητούν την παραίτηση και την απομάκρυνση του Εφραίμ από το Αγιον Ορος. Ο Κύπριος ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου είναι απομονωμένος: Μέσα στον Αθω, μοναχοί μιλούν με απαξιωτικά λόγια γι' αυτόν, έξω από τον Αθω οι κοσμικοί παράγοντες με τους οποίους αρεσκόταν να φωτογραφίζεται, πια, τον αποφεύγουν...

Φιλόδοξα σχέδια

Ο ηγούμενος Εφραίμ είχε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο όραμα, λένε όσοι τον γνωρίζουν καλά: να κυριαρχήσει στο Αγιον Ορος και να θέσει υπό τον έλεγχό του την αυτοκέφαλη Εκκλησία της Κύπρου. Το σχέδιο «κατάληψης» του αρχιεπισκοπικού θρόνου στην πατρίδα του επιχείρησε να το υλοποιήσει διά της υποψηφιότητας του μητροπολίτη Λεμεσού, Αθανασίου, υποτακτικού του κατά το διάστημα που εγκαταβίωνε και αυτός στο Βατοπέδι προτού κατέβει με τις ευλογίες του για τον ιερό σκοπό... Ο Εφραίμ έδωσε σκληρό αγώνα υπέρ του Αθανασίου. Ηγήθηκε ο ίδιος της προεκλογικής του εκστρατείας, οργανώνοντας συγκεντρώσεις πιστών σε μεγάλα στάδια και πολυτελείς αίθουσες εκδηλώσεων, αξιοποιώντας το πορτοφόλι και την επιρροή Κυπρίων επιχειρηματιών στο Λονδίνο. Ακόμη και αυτή την Τιμία Ζώνη περιέφερε ανά την Κύπρο προκειμένου να διαλύσει τις όποιες αμφιβολίες των εκλεκτόρων με τίνος πλευρά ήταν η Παναγία...

Το θαύμα, όμως, δεν συνετελέσθη και αρχιεπίσκοπος εξελέγη, στο νήμα είναι η αλήθεια, ο ηγούμενος Κύκκου Χρυσόστομος ο Β΄, ο οποίος όταν ξέσπασε το σκάνδαλο επετέθη λάβρος εναντίον του Εφραίμ «καρφώνοντάς» τον για σκανδαλισμό των πιστών και κοντραμπάντο! Ο Εφραίμ δεν έπαψε, βεβαίως, να ενδιαφέρεται για τα εκκλησιαστικά αλλά και τα πολιτικά -όπως απεδείχθη με το Σχέδιο Ανάν εναντίον του οποίου δραστηριοποιήθηκε σφόδρα- δρώμενα στην πατρίδα του.

Ανελέητο κυνήγι χρήματος

Μετά την αποτυχία του στην εκλογή δικού του αρχιεπισκόπου έριξε όλο το βάρος στην ενδυνάμωση της ισχύος του Βατοπεδίου, το οποίο οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι φιλοδοξούσε να καταστήσει «Βατικανό της Ορθοδοξίας».

Με σημαία τις -μέχρις ενός σημείου υπαρκτές- ανάγκες της Μονής για αναστηλώσεις αλλά και τα λειτουργικά έξοδα, επιδόθηκε σε ανελέητο κυνήγι χρήματος. Πρίγκιπες, πολιτικοί, εφοπλιστές, μεγαλοεπιχειρηματίες, αστέρες του κινηματογράφου συνέρρεαν στο μοναστήρι, μερικοί για να καταθέσουν στον δραστήριο «άγιο» τις μεταφυσικές τους ανησυχίες και άλλοι να προσκυνήσουν κάποια από τις επτά θαυματουργές εικόνες της Παναγίας -«στο Βατοπέδι υπάρχει πληθωρισμός θαυματουργών εικόνων», σάρκαζε ένας τακτικός επισκέπτης- που ο Εφραίμ χρησιμοποιεί κατά περίσταση. Λέγεται, μάλιστα, ότι όταν κατά καιρούς φιλοξενεί κάποιον υψηλό επισκέπτη, για να τον εντυπωσιάσει χτυπάει άγρια μεσάνυχτα τις καμπάνες και φωνάζει «νάτη, νάτη η Παναγία ήρθε στο μοναστήρι»... Ο φιλοξενούμενος τινάζεται φυσικά από το κρεβάτι και τρέχει να την αντικρίσει... Οταν οι εξομολογήσεις και οι δοξολογίες τελείωναν, ο πνευματικός Εφραίμ έβγαζε το πετραχήλι και ανέσυρε από το ράσο το «εγκόλπιο» του καλού επιχειρηματία.

Η γοητεία του στους πιστούς που τον επισκέπτονταν για να επικοινωνήσουν πνευματικά μαζί του ήταν ακαταμάχητη και δύσκολα μπορούσαν να αντισταθούν στις συνήθως φορτικές «παρακλήσεις» του για κάποια «ευλογία», που σχεδόν πάντοτε αφορούσε σε κάποια διευθέτηση εκκρεμότητας γύρω από υποθέσεις ακινήτων, δωρεών κ.λπ.

Στα άλλα μοναστήρια οι φτωχοί κελιώτες παρακολουθούσαν με θαυμασμό και με δόση ζήλιας τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και τον ταχύτατα διευρυνόμενο κύκλο διασυνδέσεων των Βατοπεδινών.

«Το πάει μακριά...»

Οι υπόνοιες ότι ο Εφραίμ «το πάει μακριά», ότι «ονειρεύεται εαυτόν στον θρόνο του Αθω» εξελίχθηκαν σε ανησυχίες όταν αποφάσισε να αναβαθμίσει τη μονή του σε Μεγίστη, προνόμιο που απολαμβάνει μόνο το πρώτο τη τάξει μοναστήρι, η Μεγίστη Λαύρα.

Οι Λαυριώτες θεώρησαν την κίνηση «casus belli», η Ιερά Κοινότητα την αντιμετώπισε με ψυχρότητα, ενώ ο πανίσχυρος τέως ηγούμενος της Ιβήρων, Βασίλειος Γοντικάκης, αγιορείτης με κύρος στο «Περιβόλι της Παναγίας», αντιτάχθηκε μαζί με κάποιους μοναχούς της επιρροής του.

Η απειλή ανατροπής της κλίμακας ισχύος διαγραφόταν ορατή στην αγιώνυμη πολιτεία από την επέλαση του Εφραίμ και οι συσπειρώσεις ήταν αναπόφευκτες. Τώρα που ξέσπασε η καταιγίδα, εκδηλώθηκαν…

Εναντίον του εστράφησαν και οι φανατικοί ζηλωτές της Εσφιγμένου που διέγνωσαν στον «επεκτατισμό» του Βατοπεδίου, εκτός απο τα «Παπικά χαρακτηριστικά», σχέδιο άλωσης της υπό κατάληψη Μονής τους.

Υποπτεύονταν -όχι μόνο αυτοί- πως πίσω από την επιμονή του Φαναρίου για τη βίαιη απέλασή τους εκινείτο το μακρύ χέρι του Εφραίμ που επεδίωκε να εγκαταστήσει στη συνέχεια δική του συνοδεία στο μοναστήρι και να το θέσει και αυτό υπό τον έλεγχό του.

Μολονότι ο ίδιος φέρεται να δήλωσε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Αγιον Ορος, ότι δεν τον ενδιαφέρει η Εσφιγμένου, οι καταληψίες έσπευσαν με αφορμή τις τελευταίες αποκαλύψεις να του πετάξουν και εκείνοι τον δικό τους λίθο με τη μορφή ανώνυμης επιστολής στην οποία του καταμαρτυρούν απίστευτα πράγματα.

Παρά ταύτα ο Εφραίμ συνέχιζε απτόητος. «Ο πλούτος δεν εμπίπει στα αμαρτήματά μας», έλεγε σ' όσους δυσφορούσαν για την απληστία του και φρόντιζε να δικαιολογεί τον πυρετό των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων με τον ισχυρισμό ότι, εκτός από την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων του μοναστηριού -που όπως και στις άλλες μονές είναι σημαντικά- θα χρειαστεί χρήματα για να βοηθήσει το Ορος όταν, όπως έλεγε, σε λίγα χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα σταματήσει τις επιδοτήσεις.

Κάπου, όμως, απώλεσε το μέτρο. Σκανδάλισε με την αμετροέπειά του όχι μόνο τους εκτός Αθω πιστούς αλλά και την ίδια την αγιορείτικη κοινωνία που «πληρώνει» στο σύνολό της -άδικα- για τις φιλοδοξίες του. Λησμόνησε την υπόσχεση της ακτημοσύνης που έδωσε όταν εκάρη μοναχός, υπέκυψε -οι επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν ήταν ποτέ εκτός αγιορείτικου πνεύματος- στον πειρασμό του χρήματος, της δόξας και της εξουσίας.

«Το Βατοπέδι κατάντησε μοναστήρι για πλουσίους», λέει στην «Κ» παλαιός αγιορείτης μοναχός και υπενθυμίζει ότι «κάθε καλοκαίρι καταφθάνουν πτήσεις τσάρτερ με Κύπριους εφοπλιστές και συγγενείς τους από το Λονδίνο στη Θεσσαλονίκη και από εκεί προωθούνται στο Βατοπέδι όπου ο Εφραίμ οργανώνει λειτουργίες αποκλειστικά γι' αυτούς».

Η εισαγγελική έρευνα

Με καταθέσεις μαρτύρων αναμένεται να συνεχιστεί η προκαταρκτική έρευνα που διενεργούν οι εισαγγελείς Εφετών Ηλίας Κολιούσης και Ελένη Σωτηροπούλου σχετικά με τις «αγοραπωλησίες» της μονής Βατοπεδίου. Στο μικροσκόπιο των δύο εισαγγελέων βρίσκονται και έγγραφα, τα οποία προέρχονται κυρίως από την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου.

Παραλληλα, εξελίσσεται συναφής προκαταρκτική εξέταση από την Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας σχετικά με τη συμμετοχή της συμβολαιογράφου Αθηνών Αικατερίνης Πελέκη - Βουλγαράκη σε Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης. Την έρευνα διενεργεί ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Κωνσταντίνος Σιμιτζόγλου, ο οποίος αναμένεται εντός της εβδομάδος να καλέσει την κ. Βουλγαράκη προς κατάθεση, ενδεχομένως με την ιδιότητα της υπόπτου.

http://www.kathimerini.gr/75009/article/proswpa/proskhnio/h-anodos-kai-h-ptwsh-toy-monaxoy-efraim