Η Εποχή του Χαλκού στον Αιγαιακό χώρο διαιρείται σε τρεις μείζονες φάσεις:
- Πρώιμη Εποχή του Χαλκού 3200 - 2000
- Μέση Εποχή του Χαλκού 2000 - 1600
- Ύστερη Εποχή του Χαλκού 1600 – 1200
Στις Κυκλάδες, η Πρώιμη Εποχή του Χαλκού ονομάζεται και Πρωτοκυκλαδική περίοδος (ΠΚ) και διαιρείται σε τρεις υποπεριόδους, με βάση τεχνολογικές κατακτήσεις και οικιστικές εξελίξεις:
ΠΚ Ι 3200-2800
ΠΚ ΙΙ 2800-2300
ΠΚ ΙΙΙ 2300-2000
Η ΠΚ Ι περίοδος είναι γνωστή σχεδόν αποκλειστικά από νεκροταφεία. Ελάχιστα ίχνη οικισμών έχουν σωθεί πιθανόν επειδή ακόμη χρησιμοποιούνταν φθαρτά υλικά στην κατασκευή των σπιτιών. Πάντως ο μεγάλος αριθμός νεκροταφείων υποδηλώνει μια αύξηση των μόνιμων εγκαταστάσεων στα νησιά. Οι ταφές γίνονταν σε απλούς κιβωτιόσχημους τάφους. Στην κεραμική, που αποτελεί τη κοινότερη κατηγορία ευρημάτων της περιόδου, κυριαρχεί η εγχάρακτη διακόσμηση. Η μαρμαροτεχνία αρχίζει να αναπτύσσεται την περίοδο αυτή, με την εμφάνιση σχηματικών ειδωλίων και, προς το τέλος της περιόδου, των πρώτων φυσιοκρατικών παραδειγμάτων. Επίσης τώρα αρχίζει μια πιο συστηματική χρήση των μετάλλων, ιδιαίτερα του χαλκού. Την περίοδο αυτή, τέλος, έχουμε λίγες ενδείξεις ανταλλαγών ανάμεσα στις Κυκλάδες και τις υπόλοιπες περιοχές του Αιγαίου.
Η ΠΚ ΙΙ αντιπροσωπεύει την ακμή του Κυκλαδικού Πολιτισμού. Η περίοδος χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση αρκετών νέων οικισμών και την επέκταση ήδη υπαρχόντων, κάτι που άλλωστε παρατηρείται την ίδια περίοδο και στην ηπειρωτική Ελλάδα (Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδος) και στην Κρήτη (Πρωτομινωική ΙΙ). Ταυτόχρονα ιδρύονται αρκετά νέα νεκροταφεία, με τάφους που είχαν πλευρικές εισόδους και χρησιμοποιούνταν για πολλαπλές ταφές. Στην κεραμική κάνει την εμφάνισή της η γραπτή διακόσμηση καθώς και νέα σχήματα όπως οι κύμβες και τα τηγανόσχημα σκεύη. Η μεταλλοτεχνία αναπτύσσεται σημαντικά την περίοδο αυτή, οπότε και αρχίζουν να κατασκευάζονται τα πρώτα χάλκινα όπλα (εγχειρίδια, αιχμές δοράτων) και εργαλεία. Πρωτόγνωρη άνθιση γνωρίζει κι η μαρμαρογλυπτική με την παραγωγή χιλιάδων ανθρωπόμορφων ειδωλίων τα οποία φθάνουν σε εξαιρετικό επίπεδο τεχνικής τελειότητας, εκφραστικής δύναμης κι αφαιρετικότητας, όπως επίσης και θαυμάσιων αγγείων. Τέλος, την περίοδο αυτή παρατηρείται σημαντική ένταση των ανταλλαγών ανάμεσα στις Κυκλάδες, την ηπειρωτική Ελλάδα, την Κρήτη και το βόρειο και ανατολικό Αιγαίο.
Στην ΠΚ ΙΙΙ παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές με πιο αξιοπρόσεκτη τη μείωση των κατοικημένων θέσεων και την εγκατάλειψη πολλών νεκροταφείων της προηγούμενης περιόδου. Αυτό, σε συνδυασμό με ανάλογα φαινόμενα και ενδείξεις καταστροφών στις αρχές της ίδιας περιόδου στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη, πιθανόν να υποδηλώνουν αναταραχές στον Αιγαιακό χώρο. Στην κεραμική και τη μεταλλοτεχνία εμφανίζονται νέες φόρμες, που φαίνεται να προέρχονται από την Ανατολία (Μικρά Ασία), ενώ και στη μαρμαρογλυπτική παρατηρείται μια δραματική πτώση της τεχνικής και αισθητικής αρτιότητας και επιστροφή σε σχηματικούς τύπους ειδωλίων.
- Μέση Εποχή του Χαλκού 2000 - 1600
- Ύστερη Εποχή του Χαλκού 1600 – 1200
Στις Κυκλάδες, η Πρώιμη Εποχή του Χαλκού ονομάζεται και Πρωτοκυκλαδική περίοδος (ΠΚ) και διαιρείται σε τρεις υποπεριόδους, με βάση τεχνολογικές κατακτήσεις και οικιστικές εξελίξεις:
ΠΚ Ι 3200-2800
ΠΚ ΙΙ 2800-2300
ΠΚ ΙΙΙ 2300-2000
Η ΠΚ Ι περίοδος είναι γνωστή σχεδόν αποκλειστικά από νεκροταφεία. Ελάχιστα ίχνη οικισμών έχουν σωθεί πιθανόν επειδή ακόμη χρησιμοποιούνταν φθαρτά υλικά στην κατασκευή των σπιτιών. Πάντως ο μεγάλος αριθμός νεκροταφείων υποδηλώνει μια αύξηση των μόνιμων εγκαταστάσεων στα νησιά. Οι ταφές γίνονταν σε απλούς κιβωτιόσχημους τάφους. Στην κεραμική, που αποτελεί τη κοινότερη κατηγορία ευρημάτων της περιόδου, κυριαρχεί η εγχάρακτη διακόσμηση. Η μαρμαροτεχνία αρχίζει να αναπτύσσεται την περίοδο αυτή, με την εμφάνιση σχηματικών ειδωλίων και, προς το τέλος της περιόδου, των πρώτων φυσιοκρατικών παραδειγμάτων. Επίσης τώρα αρχίζει μια πιο συστηματική χρήση των μετάλλων, ιδιαίτερα του χαλκού. Την περίοδο αυτή, τέλος, έχουμε λίγες ενδείξεις ανταλλαγών ανάμεσα στις Κυκλάδες και τις υπόλοιπες περιοχές του Αιγαίου.
Η ΠΚ ΙΙ αντιπροσωπεύει την ακμή του Κυκλαδικού Πολιτισμού. Η περίοδος χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση αρκετών νέων οικισμών και την επέκταση ήδη υπαρχόντων, κάτι που άλλωστε παρατηρείται την ίδια περίοδο και στην ηπειρωτική Ελλάδα (Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδος) και στην Κρήτη (Πρωτομινωική ΙΙ). Ταυτόχρονα ιδρύονται αρκετά νέα νεκροταφεία, με τάφους που είχαν πλευρικές εισόδους και χρησιμοποιούνταν για πολλαπλές ταφές. Στην κεραμική κάνει την εμφάνισή της η γραπτή διακόσμηση καθώς και νέα σχήματα όπως οι κύμβες και τα τηγανόσχημα σκεύη. Η μεταλλοτεχνία αναπτύσσεται σημαντικά την περίοδο αυτή, οπότε και αρχίζουν να κατασκευάζονται τα πρώτα χάλκινα όπλα (εγχειρίδια, αιχμές δοράτων) και εργαλεία. Πρωτόγνωρη άνθιση γνωρίζει κι η μαρμαρογλυπτική με την παραγωγή χιλιάδων ανθρωπόμορφων ειδωλίων τα οποία φθάνουν σε εξαιρετικό επίπεδο τεχνικής τελειότητας, εκφραστικής δύναμης κι αφαιρετικότητας, όπως επίσης και θαυμάσιων αγγείων. Τέλος, την περίοδο αυτή παρατηρείται σημαντική ένταση των ανταλλαγών ανάμεσα στις Κυκλάδες, την ηπειρωτική Ελλάδα, την Κρήτη και το βόρειο και ανατολικό Αιγαίο.
Στην ΠΚ ΙΙΙ παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές με πιο αξιοπρόσεκτη τη μείωση των κατοικημένων θέσεων και την εγκατάλειψη πολλών νεκροταφείων της προηγούμενης περιόδου. Αυτό, σε συνδυασμό με ανάλογα φαινόμενα και ενδείξεις καταστροφών στις αρχές της ίδιας περιόδου στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη, πιθανόν να υποδηλώνουν αναταραχές στον Αιγαιακό χώρο. Στην κεραμική και τη μεταλλοτεχνία εμφανίζονται νέες φόρμες, που φαίνεται να προέρχονται από την Ανατολία (Μικρά Ασία), ενώ και στη μαρμαρογλυπτική παρατηρείται μια δραματική πτώση της τεχνικής και αισθητικής αρτιότητας και επιστροφή σε σχηματικούς τύπους ειδωλίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου